اراک = مازوت , آیا ضرر های این ماده سمی را میدانید ؟

مازوت، که به‌عنوان نفت کوره یا نفت سیاه نیز شناخته می‌شود، یکی از هیدروکربن‌های نفتی است که در فرآیند پالایش نفت خام پس از موادی مانند نفتا، بنزین و نفت سفید به‌دست می‌آید. این سوخت به‌دلیل قیمت پایین‌تر، در کوره‌ها و برخی نیروگاه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

در شهر اراک، به‌ویژه در نیروگاه حرارتی شازند، به‌دلیل کمبود گاز در فصول سرد سال، از مازوت به‌عنوان سوخت جایگزین استفاده می‌شود. این امر منجر به افزایش آلودگی هوا در اراک و نگرانی‌های زیست‌محیطی شده است. مازوت به‌عنوان آلاینده‌ترین سوخت فسیلی محسوب می‌شود و سوزاندن آن باعث انتشار آلاینده‌هایی مانند دی‌اکسید گوگرد می‌شود که تأثیرات منفی بر کیفیت هوا و سلامت انسان دارد.

در سال‌های اخیر، استفاده از مازوت در نیروگاه شازند اراک با اعتراضات مردمی و فعالان محیط‌زیست مواجه شده است. آن‌ها خواستار توقف مازوت‌سوزی و استفاده از سوخت‌های پاک‌تر به‌منظور حفظ سلامت عمومی و کاهش آلودگی هوا هستند.

به‌طور کلی، استفاده از مازوت به‌دلیل اثرات منفی آن بر محیط‌زیست و سلامت انسان، نیازمند بازنگری و اتخاذ راهکارهای جایگزین است.

سوزاندن مازوت به‌عنوان یک سوخت سنگین و آلاینده، می‌تواند اثرات مخرب زیادی بر محیط‌زیست و سلامت انسان داشته باشد. این اثرات را می‌توان در چند دسته بررسی کرد:

۱. آلودگی هوا

• انتشار دی‌اکسید گوگرد (SO₂): منجر به تشکیل باران اسیدی و آسیب به اکوسیستم‌ها، گیاهان و سازه‌های شهری می‌شود.
• انتشار ذرات معلق (PM2.5 و PM10): این ذرات ریز وارد ریه‌ها شده و باعث بیماری‌های تنفسی و قلبی می‌شوند.
• انتشار اکسیدهای نیتروژن (NOx): یکی از عوامل اصلی مه‌دود فتوشیمیایی (اسماگ) که مشکلات تنفسی ایجاد می‌کند.
• انتشار فلزات سنگین و ترکیبات سرطان‌زا: مانند وانادیوم و نیکل که در درازمدت خطر ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهند.

۲. اثرات بر سلامت انسان

• افزایش بیماری‌های تنفسی: آسم، برونشیت، التهاب مجاری تنفسی و کاهش عملکرد ریه‌ها.
• افزایش خطر بیماری‌های قلبی و عروقی: به دلیل ورود ذرات معلق و مواد سمی به جریان خون.
• سرطان‌زایی: ترکیبات آروماتیک چندحلقه‌ای (PAHs) در دود مازوت به‌شدت سرطان‌زا هستند.
• افزایش مرگ‌ومیر زودرس: طبق تحقیقات جهانی، مناطق با آلودگی شدید هوا ناشی از سوخت‌های فسیلی نرخ بالاتری از مرگ‌های ناگهانی دارند.

۳. آسیب به محیط‌زیست و تغییرات اقلیمی

• افزایش گازهای گلخانه‌ای: مانند دی‌اکسید کربن (CO₂) که یکی از عوامل اصلی گرمایش جهانی است.
• تخریب پوشش گیاهی: باران اسیدی حاصل از سوزاندن مازوت خاک را اسیدی می‌کند و باعث از بین رفتن پوشش گیاهی و کاهش حاصلخیزی خاک می‌شود.
• آلودگی آب‌ها: رسوبات و آلاینده‌های ناشی از احتراق مازوت می‌توانند به منابع آبی نفوذ کرده و کیفیت آب را کاهش دهند.

۴. آسیب به اقتصاد و هزینه‌های اجتماعی

• افزایش هزینه‌های درمانی: به دلیل بیماری‌های ناشی از آلودگی هوا، هزینه‌های درمانی و دارویی برای مردم و دولت افزایش پیدا می‌کند.
• کاهش بهره‌وری نیروی کار: بیماری‌های مرتبط با آلودگی هوا باعث افزایش غیبت از کار و کاهش راندمان کاری می‌شود.
• کاهش ارزش املاک و مهاجرت از شهرهای آلوده: آلودگی شدید باعث می‌شود مردم از شهرهای صنعتی و آلوده مانند اراک مهاجرت کنند که تأثیرات اقتصادی منفی دارد.

۵. تأثیر بر کیفیت زندگی و روحیه‌ی اجتماعی

• افزایش اضطراب و افسردگی: آلودگی هوا مستقیماً با افزایش استرس و مشکلات روانی در ارتباط است.
• کاهش کیفیت زندگی: دیدن هوای کثیف و تنفس هوای آلوده باعث کاهش حس رضایت و رفاه اجتماعی می‌شود.

جمع‌بندی: راهی برای خروج از بحران مازوت‌سوزی

با توجه به همه‌ی این اثرات منفی، سوزاندن مازوت باید با استفاده از سوخت‌های پاک‌تر مثل گاز طبیعی، انرژی‌های تجدیدپذیر (خورشیدی، بادی) و بهینه‌سازی مصرف انرژی جایگزین شود. دولت‌ها و صنایع باید به‌جای انتخاب راهکارهای کوتاه‌مدت، به سمت توسعه پایدار حرکت کنند.اگر دولت، صنعت و مردم با هم همکاری کنند، می‌توان اراک را از چنگال آلودگی مازوت نجات داد. ترکیب سوخت‌های پاک، انرژی تجدیدپذیر، بهینه‌سازی نیروگاه و کاهش مصرف برق راهکارهایی هستند که نه‌تنها آلودگی را کاهش می‌دهند، بلکه آینده‌ای پایدارتر برای نسل‌های بعدی رقم می‌زنند.

❓ نظر تو چیه؟ فکر می‌کنی چه راه‌حل‌هایی برای جلوگیری از مازوت‌سوزی توی شهرهای صنعتی می‌تونه مؤثر باشه؟